Uchwała Nr 4 i 5/RJK/09 Z DNIA 22-05-2009 r. w sprawie stosowania kaszubskich terminów i pojęć matematycznych na litedy A-Z
Działania arytmetyczne:
dodôwanié ‘dodawanie’
dodac ‘dodać’
dodôwnik ‘składnik’
sëma ‘suma’
sëmòwac ‘sumować’
plus ‘plus’
òdjimanié ‘odejmowanie’
òdjąc ‘odjąć’
òdjimnô ‘odjemna’
òdjimnik ‘odjemnik’
różnica ‘różnica’
minus ‘minus’
wielenié ‘mnożenie’
wielëc ‘mnożyć’
wielnô ‘mnożna’
wielnik ‘mnożnik’
zwielëna ‘iloczyn’
razy ‘razy’
dzelenié ‘dzielenie’
dzelëc ‘dzielić’
dzelnô ‘dzielna’
dzelnik ‘dzielnik’
wielerôz ‘iloraz’
pòdzelëc ‘podzielić’
Przykłady działań arytmetycznych:
dwadzesce dwa dodac piãc je równé/równô sã dwadzesce sédem ‘22 + 5 = 25’
dwadzesce dwa a piãc je dwadzesce sétmë/sédem
dwadzesce dwa plus piãc dôwô dwadzesce sédem
dwadzesce dwa dodac piãc to je dwadzesce sédem
dwadzesce dwa a piãc je równé dwadzesce sédem
dwadzesce sédem òdjąc dwa je równé/ równô sã dwadzesce piãc ‘27 – 2 = 25’
dwadzesce sédem minus dwa dôwô dwadzesce piãc
dwadzesce sédem òdjąc dwa to je dwadzesce piãc
dwadzesce sédem mni dwa je równé dwadzesce piãc
dwanôsce razy dwa je równé/ równô sã dwadzesce sztërë ‘12 x 2 = 24’
dwanôsce mnożëc przez dwa dôwô dwadzesce sztërë
dwanôsce razy dwa to je dwadzesce sztërë
dwanôsce dzelëc przez trzë je równé/ równô sã sztërë ‘12 : 3 = 4’
dwanôsce dzeloné przez trzë je równé sztërë
dwanôsce dzeloné przez trzë dôwô sztërë
dwanôsce dzelëc przez trzë to je sztërë
Oznaczenia matematyczne:
plus ‘plus’
minus ‘minus’
razy ‘znak mnożenia’
dzelëc ‘znak dzielenia’
równôcz ‘równa się’
nierównôcz ‘znak nierówności’
(to) mniészé ‘mniejsze’
(to) wikszé ‘większe’
òkrãgłô klamra ‘nawias okrągły’
prostô klamra ‘nawias prosty’
kwadratnô klamra ‘nawias kwadratowy’
prostopadłé ‘prostopadłe’
równoległé ‘równoległe’
trzënórt ‘trójkąt’
stãpiéń ‘stopień’
minuta ‘minuta’
sekùńda ‘sekunda’
Lista terminów i pojęć związanych z matematyką:
A
aksjomat ‘aksjomat’
algebra ‘algebra’
algebrowé dzejanié ‘działanie algebraiczne’
algebrowé lëczbë ‘liczby algebraiczne’
algebrowé równanié ‘równanie algebraiczne’
algebrowé wërażenié ‘wyrażenie algebraiczne’
algebrowi elemeńt ‘element algebraiczny’
algebrowô fùnkcjô ‘funkcja algebraiczna’
algebrowô krzëwô ‘krzywa algebraiczna’
algòritm ‘algorytm’
alternatiwa ‘alternatywa’
amplituda ‘amplituda’
analiza ‘analiza’
argùmeńt ‘argument’
aritmetika ‘arytmetyka’
aritmetnô strzédnô ‘średnia arytmetyczna’
aritmetny cyg ‘ciąg arytmetyczny’
aritmetny pierwiôstk ‘pierwiastek arytmetyczny’
atóm ‘atom’
B
badérowanié rozwiju zmiennoscë fùnkcji ‘badanie przebiegu zmienności funkcji’
bezgreńcznô fùnkcjô ‘funkcja nieograniczona’
bezkùńc ‘nieskończoność’
bezkùńcowò môłé ‘nieskończenie małe’
bezkùńcowò wiôldżé ‘nieskończenie wielkie’
bezrelatiwnô wôrtnota ‘wartość bezwzględna’
bënowi nórt ‘kąt wewnętrzny’
biegùn fùnkcji ‘biegun funkcji’
biegùnowô ‘biegunowa’
biegùnowi ùłożënk wespółrzãdnëch ‘biegunowy układ współrzędnych’
bòk ‘bok’
brëła ‘bryła’
bùtnowi nórt ‘kąt zewnętrzny’
C
całi dzél ‘część całkowita’
całka ‘całka’
całota ‘całość’
całowné lëczbë ‘liczby całkowite’
całowny sztëronórt ‘czworokąt zupełny’
cosinus ‘cosinus’
cosinusoida ‘cosinusoida’
cotangens ‘cotangens’
cotangensoida ‘cotangensoida’
cwierdzenié ‘twierdzenie’
cyfra ‘cyfra’
cyg ‘ciąg’
cyg fùnkcji ‘ciąg funkcji’
cygłota fùnkcji ‘ciągłość funkcji’
cyrkel ‘cyrkiel’
cząd ‘okres’
czãstota ‘częstość’
czerënk ‘kierunek’
czëp ‘wierzchołek’
czëpòwi nórt ‘kąt wierzchołkowy’
czwierc rówiznë ‘ćwiartka płaszczyzny’
czwierc ùkładu wespółrzãdnëch ‘ćwiartka układu współrzędnych’
D
decylión ‘decylion’
dedukcjô ‘dedukcja’
definicjô ‘definicja’
dëbeltnô całka ‘całka podwójna’
diagram fùnkcji ‘wykres funkcji’
dichòtomiô ‘dychotomia’
diferencjô ‘różniczka’
diferencyjny i całkòwi rechùnk ‘rachunek różniczkowy i całkowy’
długòta ‘długość’
długòta łãkù ‘długość łuku’
docyga || hipòtéza ‘hipoteza’
dodôwanié ‘dodawanie’
dodôwné lëczbë ‘liczby dodatnie’
dofùlowanié ‘dopełnianie’
dokôz ‘dowód’
domkniãcé ‘domknięcie’
dôl ‘odległość’
dôl prostëch równoleżnëch ‘odległość prostych równoległych’
dôl prosti òd rówiznë ‘odległość prostej od płaszczyzny’
dôl pùnktu òd prosti ‘odległość punktu od prostej’
dôl pùnktu òd rówiznë ‘odległość punktu od płaszczyzny’
drzewò ‘drzewo’
dwalëniowòta ‘dwuliniowość’
dwamión ‘dwumian’
dwanôstkòwi system ‘dwunastkowy system liczbowy
dwójkòwi system ‘dwójkowy system liczbowy’
dzejanié na zbiérach ‘działania na zbiorach’
dzejnik ‘czynnik’
dzelenié ‘dzielenie’
dzelenié przez zéro ‘dzielenie przez zero’
dzél kòła ‘część koła’
dzelnô ‘dzielna’
dzelnik ‘dzielnik’
dzesątkòwi lëczbòwi system ‘dziesiętny system liczbowy’
E
ekstremùm ‘ekstremum’
elipsa ‘elipsa’
F
falszëwòta ‘fałsz’
fòremny piãcnórt ‘pięciokąt foremny’
fòremny sztëronórt ‘czworokąt foremny’
fòremny wielenórt ‘wielokąt foremny’
fòremny wielescón ‘wielościan foremny’
fùlny nórt ‘kąt pełny’
fùnkcjô ‘funkcja’
fùnkcjô jedny zmienny ‘funkcja jednej zmiennej’
fùnkcjô razno bezùstónkòwô ‘funkcja jednostajnie ciągła’
G
geòmétriô ‘geometria’
geòmétrowô figùra ‘figura geometryczna’
geòmétrowô strzédnô ‘średnia geometryczna’
graf ‘graf’
greńca ‘granica’
gromada ‘grupa’
H
hiperbòla ‘hiperbola’
hipòtenuza || procëmprostonórtnô ‘przeciwprostokątna’
hipòtéza || docyga ‘hipoteza’
J
jawerné lëczbë ‘liczby rzeczywiste’
jawerny dzél ‘część rzeczywista’
jądro ‘jądro’
jednokładné figùrë ‘figury jednokładne’
jednokładnota ‘jednokładność’
jednomión ‘jednomian’
jednorazowô fùnkcjô ‘funkcja jednokrotna’
jednoznaczeniowô fùnkcjô ‘funkcja jednoznaczna’
jizométriô ‘izometria’
K
kańta ‘krawędź’
kategòriô ‘kategoria’
kawelk ‘ułamek’
kawelkòwi dzél ‘część ułamkowa’
klasa ‘klasa’
klaùzula ‘klauzula’
kòło ‘koło’
kòmórka ‘komórka’
kòniunkcjô ‘koniunkcja’
kònstrukcjô ‘konstrukcja’
kòrelacjô ‘korelacja’
kòstka ‘kostka’
kómbinacjô ‘kombinacja’
kriterium ‘kryterium’
krzëwô ‘krzywa’
kùgla ‘kula’
kwadrat ‘kwadrat’
kwadratnô fùnkcjô ‘funkcja kwadratowa’
kwadratny pierwiôstk ‘pierwiastek kwadratowy’
kwantifikatór ‘kwantyfikator’
L
lëczba ‘liczba’
lëczba pi ‘liczba pi’
lëniowô fùnkcjô ‘funkcja liniowa’
lëniowô nierównota ‘nierówność liniowa’
lińcuch ‘łańcuch’
logaritm ‘logarytm’
logaritmòwô fùnkcjô ‘funkcja logarytmiczna’
logika ‘logika’
Ł
łãk ‘łuk’
M
maksymùm ‘maksimum’
masa brëłë ‘masa bryły’
matematicznô fùnkcjô ‘funkcja matematyczna’
matematicznô jindukcjô ‘indukcja matematyczna’
matematika ‘matematyka’
mediana ‘mediana’
metoda ‘metoda’
miara ‘miara’
miara nórta ‘miara kąta’
minimùm ‘minimum’
mòdło ‘wzór’
N
negacjô || przécznota ‘negacja’
niedodôwné lëczbë ‘liczby niedodatnie’
nieòznaczonô całka ‘całka nieoznaczona’
niepôrowé lëczbë ‘liczby nieparzyste’
niepôrowô fùnkcjô ‘funkcja nieparzysta’
nieprzënôleżnô całka ‘całka niewłaściwa’
nierosnącô fùnkcjô ‘funkcja nierosnąca’
nierównota ‘nierówność’
nierównota drëdżégò stãpienia ‘nierówność stopnia drugiego’
nierównota pierszégò stãpienia ‘nierówność stopnia pierwszego’
nieùjimné lëczbë ‘liczby nieujemne’
niewëmiérné lëczbë ‘liczby niewymierne’
niewëmiérnô fùnkcjô ‘funkcja niewymierna’
niewësadzonô brëła ‘bryła niewypukła’
niewësadzonô figùra ‘figura niewypukła’
nieznónô ‘niewiadoma’
nórt ‘kąt’
nórtosłup ‘graniastosłup’
nôtërné lëczbë ‘liczby naturalne’
Ò
òbjim ‘objętość’
òbrëmiô ‘dziedzina’
òbrotowô brëła ‘bryła obrotowa’
òbrócënk ‘obrót’
òbrócënkòwi stóżk ‘stożek obrotowy’
òbrócënkòwi walc ‘walec obrotowy’
òdcynk ‘odcinek’
òdcynk kòła ‘odcinek koła’
òdcynk kùglë ‘odcinek kuli’
òdjimanié ‘odejmowanie’
òdmòdłowanié ‘odwzorowanie’
òdwrotnô propòrcjonalnota ‘proporcjonalność odwrotna’
òkrąg ‘okrąg’
òpisóné kòło ‘koło opisane’
òpisónô kùgla ‘kula opisana’
òpisóny òkrąg ‘okrąg opisany’
òrbita ‘orbita’
òs ‘oś’
òsowô symetriô ‘symetria osiowa’
òs symetrii ‘oś symetrii’
òstri nórt ‘kąt ostry’
òstrosłup ‘ostrosłup’
òs wespółrzãdnëch ‘oś współrzędnych’
òtemkłi nórt ‘kąt otwarty’
òznaczonô całka ‘całka oznaczona’
P
parabòla ‘parabola’
parm ‘promień’, parmienia ‘promienia’
paraméter ‘parametr’
parm kòła ‘promień koła’
parm krzëwòtë ‘promień krzywizny’
parm òpisónégò òkrãgù ‘promień okręgu opisanego’
parm wpisónégò òkrãgù ‘promień okręgu wpisanego’
piãcnórt ‘pięciokąt’
pierszé lëczbë ‘liczby pierwsze’
pierszi elemeńt ‘element pierwszy’
piestrzéń ‘pierścień’
piramida ‘piramida’
plaskati nórt ‘kąt płaski’
plaskatô figùra ‘figura płaska’
pòchódnô fùnkcji ‘pochodna funkcji’
pòdgrëpa ‘podgrupa’
pòdzbiér ‘podzbiór’
pòle wiéchrzëznë ‘pole powierzchni’
pòrządkòwé lëczbë ‘liczby porządkowe’
pòtãga ‘potęga’
pòtãgòwanié ‘potęgowanie’
pòtrójnô całka ‘całka potrójna’
półfùlny nórt ‘kąt półpełny’
półòbrócënk ‘półobrót’
półrówizna ‘półpłaszczyzna’
pôra ‘para’
pôrowé lëczbë ‘liczby parzyste’
prawò ‘prawo’
prawò rozdzelnotë ‘prawo rozdzielności’
proceńt ‘procent’
procëmprostonórtnô || hipòtenuza ‘przeciwprostokątna’
propòrcjô ‘proporcja’
prosté prostopadłé ‘proste prostopadłe’
prosté równoleżné ‘proste równoległe’
prosti nórt ‘kąt prosty’
prostonórt ‘prostokąt’
prostonórtowi trzënórt ‘trójkąt prostokątny’
prostonórtowi ùkłôd wespółrzãdnëch ‘prostokątny układ współrzędnych’
prostopadłoscón ‘prostopadłościan’
prostopadłota ‘prostopadłość’
prostô ‘prosta’
prostô fùnkcjô ‘funkcja prosta’
prostô lëniô ‘linia prosta’
prostô propòrcjonalnota ‘proporcjonalność prosta’
prostô prostopadłô do rówiznë ‘prosta prostopadła do płaszczyzny’
prostô równoleżnô do rówiznë ‘prosta równoległa do płaszczyzny’
prowôdny parm ‘promień wodzący’
prôwda ‘prawda’
prôwdoszlachòwnota ‘prawdopodobieństwo’
prôwdoszlachòwnô fùnkcjô ‘funkcja prawdopodobieństwa’
przedzél ‘przedział’
przekrój ‘przekrój’
przekrój stóżka ‘przekrój stożka’
przemieniwné dzejanié ‘działanie przemienne’
przemieniwné prawò ‘prawo przemienności’
przemieniwnosc dzejaniów ‘przemienność działań’
przesztôłcenié ‘przekształcenie’
przetniãcé zbiérów ‘przecięcie zbiorów’
przécznota || negacjô ‘negacja’
przéknórtnô ‘przekątna’
przëlgłi nórt ‘kąt przyległy’
przëprostonórtnô ‘przyprostokątna’
przëstôwanié figùrów ‘przystawanie figur’
przëstôwné figùrë ‘figury przystające’
pùnkt ‘punkt’
pùsti zbiér ‘zbiór pusty’
R
rechùnk ‘rachunek’
rechùnk prôwdoszlachòwnotë ‘rachunek prawdopodobieństwa’
regla ‘reguła’
relatiwny ‘względny’
rëmiô ‘przestrzeń’
rodzëzna zbiérów ‘rodzina zbiorów’
rozemkłi nórt ‘kąt rozwarty’
rozłączné zbiérë ‘zbiory rozłączne’
rozrzeszenié równaniô ‘rozwiązanie równania’
rómb ‘romb’
rówizna ‘płaszczyzna’
rówiznowô symetriô ‘symetria płaszczyznowa’
równanié czwiôrtégò stãpienia ‘równanie czwartego stopnia’
równanié drëdżégò stãpienia ‘równanie drugiego stopnia’
równanié trzecégò stãpienia ‘równanie trzeciego stopnia’
równobòczny trzënórt ‘trójkąt równoboczny’
równoleżnik ‘równoleżnik’
równoleżnobòk ‘równoległobok’
równoleżnoscón ‘równoległościan’
równoremieniowi trzënórt ‘trójkąt równoramienny’
równota ‘równość’
równowôżnosc ‘równoważność’
różnica ‘różnica’
rzeszné dzejanié ‘działanie łączne’
rzimsczé cyfrë ‘cyfry rzymskie’
rzucënk ‘rzut’
S
scana ‘ściana’
scãti òstrosłup ‘ostrosłup ścięty’
sczerowóny nórt ‘kąt skierowany’
sczidłi stóżk ‘stożek ścięty’
sëma ‘suma’
sinus ‘sinus’
sinusoida ‘sinusoida’
stałi òkrąg ‘okrąg stały’
stóżk ‘stożek’
stóżkòwô ‘stożkowa’
strëna ‘cięciwa’
strzédnica ‘średnica’
strzédnô symetriô ‘symetria środkowa’
strzédny nórt ‘kąt środkowy’
substitucjô ‘podstawienie’
sylniô ‘silnia’
symból ‘symbol’
symetralnô ‘symetralna’
symetriô ‘symetria’
syntéza ‘synteza’
szlachòwnota figùrów ‘podobieństwo figur’
szlachòwny trzënórt ‘trójkąt podobny’
szlachùjącé figùrë ‘figury podobne’
sztërobòk ‘czworobok’
sztëronórt ‘czworokąt’
sztëroscón ‘czworościan’
T
tangens ‘tangens’
teòriô prôwdoszlachòwnotë ‘teoria prawdopodobieństwa’
téza ‘teza’
trapéz ‘trapez’
trigònométrowé równanié ‘równanie trygonometryczne’
trigònométrowô fùnkcjô ‘funkcja trygonometryczna’
trzëmión ‘trójmian’
trzënórt ‘trójkąt’
trzëscanowi nórt ‘kąt trójścienny’
Ù
ùjimné lëczbë ‘liczby ujemne’
ùjimny nórt ‘kąt ujemny’
ùkłôd równaniów ‘układ równań’
ùkłôd wespółrzãdnëch ‘układ współrzędnych’
W
walc ‘walec’
wektór ‘wektor’
wespółrzãdné ‘współrzędne’
westrzódk cãżkòscë ‘środek ciężkości’
westrzódk òdcynka ‘środek odcinka’
westrzódk symetrii ‘środek symetrii’
wëmiérné lëczbë ‘liczby wymierne’
wësadzonô brëła ‘bryła
wësadzonô figùra ‘figura wypukła’
wësadzony wielenórt ‘wielokąt wypukły’
wësokòsc ‘wysokość’
wëznacznik ‘wyznacznik’
wielemión ‘wielomian’
wielenié ‘mnożenie’
wielenórt ‘wielokąt’
wielerazowô całka ‘całka wielokrotna’
wielerazowòsc ‘wielokrotność’
wielerôz ‘iloraz’
wielerôz fùnkcji ‘iloraz funkcji’
wielescón ‘wielościan’
wielnik ‘mnożnik’
wielnô ‘mnożna’
wiéchrzëzna ‘powierzchnia’
wiôldżé kòło ‘koło wielkie’
wpisóné kòło ‘koło wpisane’
wpisónô kùgla ‘kula wpisana’
wpisóny nórt ‘kąt wpisany’
wpisóny òkrąg ‘okrąg wpisany’
Z
zbiér ‘zbiór’
zbiérny dzél ‘część wspólna’
zéro ‘zero’
zérowi nórt ‘kąt zerowy’
złożoné lëczbë ‘liczby złożone’
zmiészającô sã fùnkcjô ‘funkcja malejąca’
zwielëna ‘iloczyn’
zwielëna fùnkcji ‘iloczyn funkcji’
zwielëna zbiérów ‘iloczyn zbiorów’
zwielonô fùnkcjô ‘funkcja potęgowa’