Tczëwôrtny Szkólny kaszëbsczégò jãzëka
Przed nami nowy rok szkolny. Kolejny, choć dla niektórych pierwszy, rok nauki naszej rodny mòwë, a także wspólnego z uczniami poznawania kaszubskiej literatury, kultury, historii.
Chciałbym Państwu życzyć wielu ciekawych pomysłów na inspirującą kaszubską drogę z uczniem oraz dużo radości w odkrywaniu walorów naszej małej ojczyzny.
Po raz pierwszy kieruję do Państwa – Nauczycieli języka kaszubskiego – zaproszenie na uroczystą GALĘ WRĘCZENIA NAGRODY „BËLNY SZKÓLNY”, która odbędzie się 9 września 2022 r. o godz. 18.00 w Sali „Niebo Polskie” dawnego Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, przy ul. Augustyńskiego 1 (vis s vis budynku Gimnazjum znajduje się bezpłatny ogólnodostępny parking kubaturowy, ul. Okopowa 29 – link do mapy).
Pragniemy, aby ta uroczystość była odtąd najważniejszym punktem obchodzonego corocznie DNIA EDUKACJI KASZUBSKIEJ, który stanowiłby również okazję do podziękowania i podkreślenia roli Szkólnëch kaszëbsczégò jãzëka w perspektywie zachowania i rozwoju języka kaszubskiego.
Podczas uroczystej Gali wręczymy nagrody „BËLNY SZKÓLNY”, ale też w pewnym stopniu podsumujemy 30 lat formalnej edukacji kaszubskiej. Dokładnie 31 lat temu w Kaszubskim Liceum Ogólnokształcącym w Brusach oraz w Szkole Podstawowej w Głodnicy, rozpoczęto naukę języka kaszubskiego. 7 września 1991 roku ukazała się Ustawa o systemie oświaty, której art. 13. brzmiał: „szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii i kultury” (Art. 13 Dz. U. z 2016 r., poz. 1943, z późn. zm.).
O początkach nauczania w szkole pisała dr Justyna Pomierska: „Te stałe lekcje – mimo braku kadry z odpowiednim wykształceniem, programów, podręczników i innych pomocy dydaktycznych – nie trafiły na ugór, wśród nauczycieli było bowiem sporo Kaszubów, którzy działali w Zrzeszeniu, znali historię Kaszubów, a używając domowej mowy, czytali i w jakimś stopniu pisali w języku literackim. W swojej pracy nauczycielskiej i społecznej dzielili się swoim zamiłowaniem do kaszubszczyzny z uczniami.” (C. Obracht-Prondzyński, J. Pomierska, Ł. Grzędzicki, Kaszubi w III RP. Polityka-prawo-edukacja-tożsamość. Kaszëbi w III RP. Pòlitika-prawò-edukacjô-juwernota, Gdańsk-Gduńsk 2019. s. 120).
I to zamiłowanie do Kaszub, dziś wspierane studiami na kierunku etnofilologia kaszubska na Uniwersytecie Gdańskim, studiami podyplomowymi, podręcznikami, pomocami naukowymi, konferencjami, kursami jest obecne w pracy szkólnëch kaszëbsczégò jãzëka.
Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w 2020 roku po raz pierwszy ogłosił konkurs na najlepszego, wyróżniającego się swoją pracą dydaktyczną i społeczną nauczyciela języka kaszubskiego i przyznał nagrodę „Bëlny Szkólny”. Konkurs honoruje wybitnego nauczyciela, który w sposób szczególny przyczynia się do umocnienia więzi uczniów z małą ojczyzną oraz do zachowania, rozwoju języka i kultury kaszubskiej. Decyzją Komisji Konkursowej laureatką pierwszej edycji została Felicja Baska-Borzyszkowska, a wyróżnienia trafiły do Elżbiety Bugajnej i Elżbiety Pryczkowskiej. W związku z obowiązującymi ograniczeniami związanymi z przeciwdziałaniem zagrożeniu zakażenia koronawirusem w 2021 r. konkurs nie zostatał zorganizowany. Drugą edycję konkursu ogłosiliśmy w bieżącym roku i kolejni nauczyciele dołączą do grona laureatów i wyróżnionych nagrody „Bëlny Szkólny”, których poznamy podczas gali – święta kaszubskiej edukacji, na którą jeszcze raz bardzo serdecznie zapraszam.
Do ùzdrzeniô we Gduńskù
Jan Wyrowiński
Prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
